Çerezler (Cookies), bir web sitesini ziyaret ettiğinizde cihazınıza kaydedilen küçük metin dosyalarıdır. Bu dosyalar, web sitesinin sizi tanımasına ve daha iyi bir deneyim sunmasına olanak tanır.
Çerezlerin Temel İşlevi
Çerezler, web sitesi tarafından ziyaret ettiğiniz web sayfalarını hatırlamak, oturum bilgilerinizi korumak ve size kişiselleştirilmiş içerik sunmak için kullanılır. Bir web sitesine her girdiğinizde, tarayıcınız önceki ziyaretlerinize ait bilgileri web sitesine gönderir.
Bir web sitesinde çerezler ve site verileri sayesinde:
- Oturum açık kalır, sürekli giriş yapmanız gerekmez.
- Tercihleriniz (dil, konum, tema gibi) kaydedilir.
- Alışveriş sepetinizdeki ürünler hatırlanır.
Çerez Türleri
Çerezler, kullanım amaçlarına, oluşturuldukları kaynaklara ve saklama sürelerine göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırmada zorunlu çerezler, işlevsel çerezler, analitik çerezler ve pazarlama çerezleri yer alır. Ayrıca, çerezler birinci taraf (first-party) ve üçüncü taraf (third-party) çerezleri olarak da ayrılabilir.
HTTP çerezleri
Bilgisayar çerezi, İnternet çerezi, web sitesi çerezi veya tarayıcı çerezi olarak da bilinen HTTP çerezleri, bir bilgisayara kaydedilen ve daha sonra ilgili web sitesine geri gönderilen küçük veri dosyalarıdır.
Bu çerezler, doğrudan ziyaret ettiğiniz web sitesi tarafından oluşturulur ve yalnızca o site tarafından okunabilir. Web siteleri, bu çerezleri kullanıcıların bilgisayarlarına gönderir; tarayıcılar ise içerdikleri verileri kaydeder. Kaydedilen bilgiler, sonraki ziyaretlerde web sitelerine iletilir.
İzleme çerezleri
İzleme çerezleri, ziyaret ettiğiniz web sitesi dışında başka siteler tarafından oluşturulan çerezlerdir. Bu çerezler genellikle ziyaret ettiğiniz sayfalarda karşılaşılan reklamları içerir ve reklam verenlerin, kullanıcıların davranışlarını ve kullanım tercihlerini izlemelerine olanak tanır. Üçüncü taraf çerezleri olarak da adlandırılan bu tip çerezler, ziyaret ettiğiniz siteden farklı web siteleri tarafından yerleştirilir ve çoğunlukla reklam ile takip amaçlı kullanılır.
Üçüncü taraf çerezlerini Google, Facebook gibi şirketler kullanır. Bu çerezler, web sitesindeki reklamları kullanıcılar için daha çekici hale getirirken, reklam verenlere de fayda sağlar. Örneğin, reklamları kullanıcının ilgi alanlarına göre seçmek ve daha önce görülen reklamları tekrar göstermemek için kullanılırlar.
Çerez Yönetimi
Çerezleri kabul etmek isteyip istemediğinize kendiniz karar verebilirsiniz. Herhangi bir web sitesinde genellikle:
- "Çerezleri kabul et" seçeneğine tıklayabilirsiniz.
- Çerezlere izin ver butonu sayesinde çerez tiplerini özelleştirebilirsiniz.
- "Çerezleri engelle" diyerek zorunlu çerezler hariç tüm çerezleri reddedebilirsiniz.
Çerezler tarayıcınıza kayıt edildikten sonra çerez temizleme işlemi için Google Chrome, Safari, Firefox gibi tarayıcılarda:
- Tarayıcınızın sağ üstte diğer ayarlar menüsünü açın.
- Gizlilik ve güvenlik ayarlarına gidin.
- Çerezler ve site verilerini kontrol edin.
Çerezleri Kabul Edersem Ne Olur?
Zorunlu çerezler sayesinde dil, tema, bölge gibi tercihleriniz her ziyaretinizde hatırlanır; oturum bilgileriniz korunur, sürekli giriş yapmanıza gerek kalmaz ve alışveriş sepetinizdeki ürünler kaybolmaz. Ancak, siteler çerezleri kabul etmenizi istediğinde, zorunlu çerezleri kabul etmek zorundasınızdır. Tüm çerezleri kabul etmenizle ilgili asıl soru, sitenin sizi takip edip etmemesine izin vermenizdir.
Çerez nedir sorusunun cevabını bilen kullanıcılar olarak, bu sitelerin aslında analitik, reklam ve benzeri ek çerezleri kullanarak kullanıcı deneyimini iyileştirmeyi ve site kullanım alışkanlıklarınızı analiz ederek hizmetlerini geliştirmeyi iddia ettiklerini anlayabilirsiniz.
Çerezleri Reddedince Ne Olur?
Gizlilik endişeleri veya kullanıcı davranışlarının takip edilmesinden kaynaklanan nedenlerle çerezleri reddetmeyi tercih edebilirsiniz. Unutmayın ki, zorunlu çerezler web sitesinin temel işlevleri için gereklidir ve genellikle bunları reddedemezsiniz. Ancak isteğe bağlı çerezleri (analitik, pazarlama vb.) reddettiğinizde, kişiselleştirilmiş içerik ve özelleştirilmiş reklamlarla daha az karşılaşırsınız.
Oturum sonunda tüm çerezleri silerseniz, web sitelerinde oturumunuzun kesilmesi ve yeniden giriş yapmanız gerekebilir. Ayrıca tercihlerin hatırlanmaması, alışveriş sepetinizdeki ürünlerin kaybolması gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz.